Yersinia Pseudotuberculose is een staafvormige bacterie. Het krijgt soms de naam rodentiose omdat het kan verspreid worden door ongedierte (knaagdieren = rodentia). Naast knaagdieren zijn ook wilde vogels een mogelijke bron van besmetting. Door deze specifieke manier van verspreiden komt het vaker voor in volières en tijdens de winterperiode. Het is een ziekte die meestal zangvogels aantast en in mindere mate parkiet-achtigen. De vogels nemen de bacterie op via de bek (oraal). Eerst wordt het spijsverteringsstelsel geïnfecteerd en vervolgens verspreid de bacterie naar verschillende organen.
Vaak zijn de symptomen niet typisch of kenmerkend. De vogels zitten dik, eten en drinken minder, de mest is waterachtig en soms zien we een sterfgeval. Meestal verloopt het chronisch met algemeen minder goed zittende vogels en uiteindelijk sterfte. Dit beeld is vrij gelijkaardig aan twee andere bacteriën; namelijk Salmonella en Mycobacterium. De eerste kan onderscheiden worden door middel van macroscopische letsels en de tweede door cytologie.
Het is meestal pas op autopsie dat men een duidelijk beeld krijgt en een correcte diagnose van de ziekte. In de volgende alinea’s zullen we een fictieve autopsie overlopen van kanaries aangetast door yersinia.
Een belangrijke opmerking is dat deze bacterie een zoönose is. Het is dus een risico voor bepaalde groepen van de bevolking zoals kinderen, ouderen, zwanger vrouwen en mensen met een aangetaste immuniteit.
Anamnese (voorgeschiedenis:
Een kweker van kanaries heeft zijn volledige bestand in een buitenvolière zitten na de kweek. Algemeen eten en drinken de vogels goed. Op de mest is niets afwijkend te zien (zowel macroscopisch als parasitair). Sporadisch treed er sterfte op.
Autopsie van twee gestorven kanaries:
1. Bevindingen:
Klinisch onderzoek:
Twee zeer recent gestorven kanaries werden aangeboden voor autopsie. Uitwendig zijn geen afwijkingen te vinden, beide vogels staan mager.
Autopsie:
Huid normaal aspect
Bek normaal aspect
Keelholte normaal aspect
Borstbeen normaal aspect
Borstspieren normaal aspect (mager)
Hart en pericard normaal aspect
Ademhalingsstelsel
Trachea normaal aspect
Longen abnormaal aspect (verschillende witgele nodulaire massa’s aanwezig)
Luchtzakken normaal aspect
Lever abnormaal aspect (verschillende witte focale massas aanwezig)
Milt abnormaal aspect (sterk vergroot en gele focale massa’s aanwezig)
Spijsverteringsstelsel normaal aspect
Kliermaag normaal aspect
Spiermaag normaal aspect
Darmen normaal aspect
Pancreas normaal aspect
Nieren normaal aspect
Foto's milt en lever:
Cytologie:
Standaard werd cytologie gedaan van de lever, milt, nier en longen en gekleurd met Diff-Quick. Er waren bacillen terug te vinden in verschillende organen, waaronder milt, lever en longen. Vaak zijn ze gegroepeerd in clusters en soms komen ze los voor. Bijkomende zijn de bacillen in sommige organen ook intracellulair te zien wat indicatief is voor pathogene bacteriën . Dit is voornamelijk het geval in witte bloedcellen, macrofagen.
2. Bijkomende testen:
De volgende organen milt, lever en long werden bacteriologisch getest (cultuur in labo).
Diagnose:
Aan de hand van de macroscopische letsels kon al een korte differentiaaldiagnose opgemaakt worden. Wanneer de cytologische beelden erbij werden genomen konden er nog bacteriën uitgesloten worden van de diagnoselijst. De uiteindelijke diagnose van Yersinia pseudotuberculosis werd definitief bevestigd met een antibiogram.
Behandeling:
De eerste keuze behandeling is een antibiotica met een goeie weefselpenetratie. De behandelingsduur is afhankelijk van de specifieke situatie. Naast de behandeling van de vogels zelf is de omgeving goed ontsmetten en ongediertebestrijding van groot belang.
Voor vragen of opmerkingen in verband met dit artikel contacteer ons.